Koniec długich terminów płatności - nowa ustawa o terminach zapłaty w transakcjach handlowych

Z dniem 28 kwietnia 2013 r. weszła w życie nowa ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz.U. z 2013 r. poz. 403).

W związku z tym moc utraciła poprzednio obowiązująca ustawa o terminach zapłaty w transakcjach handlowych z dnia 12 czerwca 2003 r. (Dz.U Nr 139, poz. 1323, z późn. zm.)

Najważniejsze zmiany wprowadzone nową ustawą:

1.      Terminy płatności

Ustawodawca wprost zakazuje określania terminów płatności dłuższych niż 60 dni.

Jeszcze krótszy, bo 30-dniowy termin płatności obowiązywał będzie przy okazji transakcji, gdzie jedną ze stron będzie podmiot publiczny chyba, że umowa dotyczyć będzie placówek leczniczych, np. szpitali. Wtedy można będzie zastosować 60-dniowy okres rozliczeniowy – art. 5 i 8 ustawy.

2.      Odsetki podatkowe

Termin zapłaty zapisany w umowie będzie mógł być wydłużony tylko w szczególnych przypadkach. Termin zapłaty nie może przekraczać 60 dni, chyba że strony ustalą inaczej i pod warunkiem że ustalenie to nie jest sprzeczne ze społeczno-gospodarczym celem umowy i zasadami współżycia społecznego oraz jest obiektywnie uzasadnione, biorąc pod uwagę właściwość towaru lub usługi – art. 8 ust. 3 ustawy.

Niezależnie od obowiązującej do tej pory zasady, że po upływie 30 dni od wykonania świadczenia przez przedsiębiorcę należą mu się odsetki ustawowe, zostaje wprowadzona zasada, że po upływie 60 dni, nawet jeżeli umowa określa inne terminy, traktujemy takie świadczenie jako świadczenie wymagalne i należą się przedsiębiorcy odsetki podatkowe.

Czyli odsetki określone przepisami ustawy Ordynacja podatkowa, wynoszące dzisiaj 11,5 proc.

Jest to istotne, gdyż w praktyce często strony określały dłuższe terminy płatności niż terminy 60-dniowe i dotychczasowe rozwiązania tylko w części odwracały negatywny skutek dla przedsiębiorcy z tym związany – art. 6, 7 i 8 ustawy.

3.      Stała rekompensata

W celu zapewnienia efektywnego dochodzenia kwoty tzw. stałej rekompensaty, jak również zwrotu wszelkich kosztów poniesionych w związku z dochodzeniem należności w postępowaniu cywilnym, akt wprowadza do kodeksu postępowania cywilnego zmianę rozszerzająca zakres możliwych roszczeń w postępowaniu nakazowym, prowadzonym na podstawie art. 485 § 2a kpc. Przyjęte zostało, że kwota w złotych tzw. stałej rekompensaty (zryczałtowana kwota w wysokości równowartości 40 euro) ma być ustalana według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne Ma to być rekompensata za koszty odzyskiwania należności, gdy dłużnik popadł w opóźnienie w zapłacie tzw. stała rekompensata.

Jeżeli jednak przekroczą one urzędowo określony limit, wówczas wierzyciel będzie mógł wystąpić na drogę sądową z żądaniem pokrycia wszelkich wydatków – art. 10 ust. 1 ustawy.

4.      Procedura weryfikacji

W ustawie przewidziano procedury weryfikacji lub przyjęcia. Jeśli w umowie strony zastrzegą sobie przeprowadzenie takiej procedury przez dłużnika - jej czas nie będzie mógł przekroczyć 30 dni kalendarzowych, licząc od daty otrzymania towaru lub usługi.

5.      Data wymagalności

Za dzień wymagalności świadczenia pieniężnego uważany będzie również dzień określony w wezwaniu dłużnika do zapłaty dokonanym w postaci elektronicznej, o ile strony przewidziały w umowie taki sposób składania oświadczeń woli.

6.      Zakres podmiotowy

W porównaniu z dotychczas obowiązującą ustawą, nowa regulacja przewiduje szerszy zakres podmiotowy, obejmując dodatkowo przedsiębiorców z państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej.